11 januari 2016

In de week van 11 tot 15 januari tellen de leerlingen van 400 Vlaamse scholen de vogels op hun speelplaats. De actie maakt deel uit van het Grote Vogelweekend, de jaarlijkse tuinvogeltelling van Natuurpunt die doorgaat op 16 en 17 januari. Met de telactie wil de natuurvereniging gegevens verzamelen over de verspreiding van vogels in Vlaanderen. Tegelijk wil ze zoveel mogelijk mensen aanmoedigen om iets te doen voor de vogels in hun tuin of op de speelplaats.

Natuurpunt roept de leerlingen op om tijdens de week van 11 tot 15 januari minstens een half uur post te vatten voor het raam of op de speelplaats om er de vogels te tellen. Het is de bedoeling dat de tellers bijhouden hoeveel vogels ze tegelijkertijd te zien krijgen. Daarnaast is het ook een ideale gelegenheid om kinderen in contact te brengen met het fascinerende leven van vogels in hun buurt en om het belang van voederen duidelijk te maken.

“Dit jaar kenden we bijzondere weersomstandigheden”, vertelt Gerald Driessens, de vogelexpert van Natuurpunt. “Het uitblijven van echt winterweer zorgde ervoor dat heel wat noordelijke vogels de luxe hadden om niet te moeten uitwijken voor een dikke laag sneeuw. Maar intussen schuift de vorst- en sneeuwgrens op tot net ten noorden van ons land.” Het wordt interessant om het effect van die uitzonderlijke weersomstandigheden te analyseren.

“Een massale telling (de grootste vogeltelling van Vlaanderen) als het vogeltelweekend levert meer gegevens op dan we ooit zouden kunnen verzamelen met een team van professionele biologen”, vertelt Driessens. Daarnaast is het telweekend ook een ideale gelegenheid om mensen het belang van voederen duidelijk te maken. “Er is te weinig natuur in Vlaanderen en vogels vinden daarom moeilijk het voedsel dat ze nodig hebben om de winter te overleven”, zegt Driessens. “Zelfs tijdens een zachtere winter is het belangrijk om de vogels met mondjesmaat te blijven bijvoederen. De vrieskou kan snel toeslaan en dan moeten vogels weten waar ze terecht kunnen. Tevergeefs of langdurig op zoek moeten naar voedsel kan fataal zijn”, weet Driessens.

Diksmuidse scholen tellen mee

Zowel Natuurpunt als de Stad Diksmuide engageren zich al enkele jaren om actie te ondernemen ter bevordering van de biodiversiteit. En ze slaan daarvoor de handen in elkaar. Eén van de vele acties bestaat erin vogels te voeren in de winter. Zo installeerde Natuurpunt in verschillende scholen van Diksmuide een voederplank en voorzag het nodige vogelvoer. Speciaal tijdens de week van 11-15 januari gaan de gidsen-Natuurpuntvrijwilligers naar de aangesloten scholen om de leerlingen wegwijs te maken in de wondere wereld van de (tuin)vogels: hoe herken je de verschillende vogels, welk voer verkiezen ze, welke vogels krijg je vooral te zien op de voederplanken? Verder wordt samen met de leerlingen op maat een voederitem gemaakt. Dit jaar nemen 9 scholen deel aan de jaarlijkse telling met 28 gidsbeurten, wat goed is voor 410 leerlingen. Deze actie is vooral gericht op de 1e en 2e graad.

Wat bracht de nationale Vlaamse tuinvogeltelling van 2015?  

Meer dan 21.800 Vlamingen hebben 471.224 vogels geteld tijdens Het Grote Vogelweekend van 2015. Net als in 2014 werd de huismus de meest getelde tuinvogel. In de top drie sprong de koolmees over de vink. Wellicht vonden de vinken dankzij het relatief zachte weer en het goede notennajaar voldoende voedsel in de natuur, zodat ze vaker wegbleven van de voedertafels.

Wat brengt de telling van 2016?

De kans is reëel dat de huismus stand houdt en de meest getelde tuinvogel blijft. Niet omdat ze toeneemt in aantal, maar omdat de andere soorten net iets minder aanwezig lijken dit jaar. Dat geldt vooral voor zijn belangrijkste concurrent in deze lijst, de vink. Net als vorig jaar lijkt die zich iets minder te vertonen aan de voedertafel, met dank aan het ruime voedselaanbod in de natuur.

Andere trends om tijdens deze editie van het telweekend in de gaten te houden: er worden meer pimpelmezen en koolmezen opgemerkt. Ook staartmezen zijn dit jaar opvallend goed vertegenwoordigd. Lijsters als koperwieken en kramsvogels zijn er dit jaar dan weer relatief weinig. Het valt trouwens op dat sommige merels en zanglijsters hun voorjaarslied al zingen in de ochtendschemering. De kans is groot dat een winterprik hen snel tot andere ideeën zal brengen. Eksters bouwen intussen al volop nesten. Mogelijk houdt dat hen iets vaker weg van de voederplaats. Tot slot is het uitkijken of de langzame terugval van de Turkse tortel en van de houtduif zich zal doorzetten.

De resultaten van Het Grote Vogelweekend worden bekendgemaakt op maandag 18 januari, om 12.00 uur.

Meer info:

Nationale vogeltelling Natuurpunt: www.vogelweekend.be, Natuurpunt Hendrik Moeremans, persverantwoordelijke Natuurpunt. 0490 65 79 96

Telling in Diksmuide: Sofie Butaye, Natuurpunt De Bron vzw, 0478 74 79 89 

Foto: persfotografe Annie Callewaert