De voorbije jaren werd er warm en koud geblazen over de toekomst van de militaire luchtmachtbasis in Koksijde. In oktober 2021 viel uiteindelijk de definitieve beslissing: de basis sluit volledig in 2024-2025.  
Ondertussen waren het gemeentebestuur van Koksijde en het Provinciebestuur van West-Vlaanderen al een aantal jaren bezig met het uitwerken van een PRUP, een Provinciaal Uitvoeringsplan, voor de 450 ha grote basis. Dergelijk plan legt vast wat de nieuwe bestemmingen in het gebied zullen zijn, welke activiteiten er uitgebouwd worden en dus ook wat niet kan en niet zal kunnen doorgaan in het gebied. 
Met dit PRUP willen de gemeente Koksijde en de provinciale overheid dit grote, open gebied omzetten naar zones voor onder meer: een burgerluchthaven, recreatie, landbouw, wonen, KMO-zone enz.  

Het bestaande ontwerp in vraag stellen 

Natuurpunt De Bron volgt, samen met de West-Vlaamse Milieufederatie en Natuurpunt Westhoek, dit dossier op. De natuurbeweging vreest dat binnen het voorgelegde ontwerp historische fouten worden begaan. 

De uitbouw van een grotere permanente luchthaven dan de huidige sportvliegclub is zowat het uithangbord van het PRUP. In het plan geven ze die grote luchthaven de naam: de ‘polder-vliegbasis’. Hiervoor wordt een grote zone van het projectgebied aangeduid als terrein voor sportvliegtuigen, private helikopters, drones, … Sommige beleidsmakers dromen er zelfs luidop van om in die zone ook privéjets te laten landen. Naast de lasten van de enorme uitbatingskost (douane, veiligheid, verkeerstoren, brandweer, …) die een dergelijke luchthaven met zich meebrengt, is de vraag of Koksijde en de ruimere omgeving daar wel echt nood aan heeft? Is het wel zinvol om daar zoveel ruimte aan te geven? In termen van vliegbeleid of vliegbereik zijn de luchthavens van Ghyvelde-Duinkerke via de weg (15 min, Fr.), Marck-Calais (45 min, Fr.), Rijsel (65 min, Fr.) maar ook Oostende (28 min) en Wevelgem (50 min) zeer kortbij. Deze brengen op zich al veel financiële en milieukosten met zich mee. 

Wij menen dat men voor het bereiken van de Westkust zich beter kan focussen op de ontsluiting via Oostende, waar bijvoorbeeld nu al de militaire helikopters vanuit Koksijde naar verhuizen. Zo moet de burger geen tientallen miljoenen euro investeren in eenzelfde project op amper 24 km. Daarbij staat ook vast dat een actieve burgerluchthaven met allerhande soorten vliegtuigen en private helikopters een grote geluidsdruk zal meebrengen voor vele bewoners. 

Let wel: de huidige vliegclub (WAC) op het domein is voor ons wel inpasbaar in het toekomstproject. Een schaalvergroting en of zwaardere types vliegtuigen zullen echter de draagkracht voor de bewoners van onder meer Koksijde, de Oosthoek van De Panne en eventueel ook Veurne echter zwaar belasten en zijn dus niet te verantwoorden. 

Het willen combineren van natuurherstel in combinatie met vliegen, recreatie, landbouw en ruimte voor technologie, is op zich een eerbare zaak. Echter vrezen we dat het huidig voorstel bedroevende effecten zal kennen op de levenskwaliteit in de buurt (Petit Paris in Veurne, maar ook Oostduinkerke en Koksijde-Dorp). Het plan laat ook evidente kansen liggen voor natuurherstel en -ontwikkeling. Daarnaast lijken verschillende facetten van het plan minder goed op elkaar afgestemd, wat voor moeilijkheden kan zorgen. Zo betreuren we o.a. dat de effecten van de uitbreiding van de burgerluchthaven niet beter in verband werden gebracht met bijkomende achteruitgang van de Noordduinen of nabijgelegen Vogelrichtlijngebied. Daarnaast werd ook de leefkwaliteit voor de inwoners van Veurne, Koksijde en Oostduinkerke amper in beeld gebracht. Daarenboven wordt de illusie gewekt dat er heel wat landbouwgrond of natuur bijkomt, maar deze groen ingekleurde vlakken zijn reeds bestaande natuur en zelfs reeds beschermd. Hindernissen voor natuur en landbouw worden ook niet opgeruimd: er wordt amper beton of steen verwijderd. 

Een gebied ter grootte van de Brugse binnenstad 

De militaire basis van Koksijde is ruim 450 ha groot en is een fantastisch openruimtegebied tussen Koksijde en Veurne. Dat opent voor beide gemeenten enorme mogelijkheden. Maar volgens ons is het projectgebied zó groot dat het zelfs van groot regionaal belang is! Voor de natuur vormt het dé uitgelezen gelegenheid om de vele prangende uitdagingen aan te gaan rond natuurontwikkeling, biodiversiteit, natuureducatie, natuurrecreatie en klimaat! De locatie op de rand van duin en polders is bijkomend erg bijzonder! 

 “De uitdagingen inzake natuur, klimaat, water/droogte, de behoefte aan recreatieve, groene ruimte, … zijn immens. In  het 450 ha grote domein van de luchtmachtbasis liggen enorme mogelijkheden om hierrond baanbrekende projecten in de praktijk te brengen. Onze streek mag deze unieke kans niet missen!” 

 We vragen als beweging dat in de verdere planning voor een gebied met zo’n omvang en op deze locatie, duurzame natuur en natuurontwikkeling een voorwaarde vormen. 

Concrete punten om de kansen te grijpen waar ze voor het grabbelen liggen 

Als natuurbeweging verlangen we betrokken te worden. We willen samen met alle betrokken partijen een positief verhaal schrijven. In dialoog willen we een aantal zaken op de agenda zetten rond de verdere ontwikkeling van het project. Wij willen een toekomstgericht masterplan rond de basis helpen realiseren dat tegemoet kan komen aan de noden van onze volgende generaties bewoners, bezoekers en toeristen.  

Zo zien wij vooral uit naar: 

• Het maximaal en actief natuurherstel in de duingebieden. Geen harde bestemmingen in deze zone. 
• Het maximaal behoud van alle natuur in de duin-polder overgang. Bijkomend natuurherstel en geen harde bestemmingen in deze zone. 
• Sterk inzetten op het verbinden van de bestaande natuur en eveneens van de bijkomende natuurontwikkelingsgebieden.  
• Het herstel en uitbreiding van poldergraslandenlanden in het gebied. Als klimaat- en waterbuffer voor de versterking van de biodiversiteit, maar met een stevige win-win voor liefhebbers van aangename picknickspots en andere zachte recreatie! 
• Bijkomende natuurontwikkelingszones aanmerken als natuurgebied. 
• Woningbouw en infrastructuur die een voorbeeld is van sociale en ecologische duurzaamheid. 
• Een grondig onderzoek naar de effecten op levenskwaliteit van mens en dier in de brede omgeving van alle veranderingen van de vliegbewegingen tussen ‘de basis’ en Veurne, Koksijde en Oosthoek De Panne. 
• Een nieuw en ruim bos in de overgangszone tussen Koksijde en Veurne waardoor een verruiming van de biodiversiteit en belevingsactiviteiten mogelijk wordt. 
• Geen onduidelijke of dubbele bestemmingen in het projectgebied.  
• De zones die ingekleurd zijn door het duinendecreet maximaal respecteren. 
• Betonnen oppervlaktes en gebouwen die geen functie meer krijgen uit- en/of afbreken. Dat is niet onmogelijk. Ook met bijvoorbeeld het natuurherstelplan in De IJzermonding (Nieuwpoort) werden enorme volumes (gewapend) beton uitgebroken en liggen er nu schorren en duinen. 
• Opwaarderen van de natuurlijke staat van de historische beek Langgeleed: een brede groene bufferzone met natuurlijke oevers, eventueel te voorzien van recreatieve hotspots. 
• Bijkomende waterpartijen op het domein met extra aandacht voor plas-drasbiotopen. 
• Het terrein voor drone-activiteit inplannen met maximale vrijwaring van effecten op natuur. 
• De minimalisering van en zeker geen bijkomende wateronttrekking in het projectgebied. 
• Maximaliseren van de kansen voor duurzame landbouw in deze natuurlijke en toeristische omgeving en dit verbinden aan duurzame recreatie. Extra aandacht voor akkervogels. 
• Gebundelde ontwikkeling van bedrijvigheid: het open landschap in het zuidwesten van het projectgebied zoveel mogelijk respecteren door de voorziene zones wetenschapspark + KMO zone + dronezone te combineren op één aaneengesloten domein. Maak van dit nieuwe bedrijventerrein een uithangbord van duurzame en natuurinclusieve bouwmethodieken. 
• Gezien de grote uitdagingen rond klimaat en energie mag volgens ons in de reconversie van het domein ook ruimte voorzien worden voor een ‘energie- en klimaatpark’. Waarom hier geen participatiemodel van maken met de omliggende gemeenten en de burgers?’ 

“We vragen een reconversie van de militaire basis Koksijde die natuurgericht is en vanuit een regiovisie gedragen wordt. Ook de Vlaamse overheid moet hier sterk mee aan het stuur zitten. Zo niet, dan mist zo'n mooi gebied met zóveel potenties de afspraak met de toekomst”.